Η Ρώσικη τραγωδία

"Ήταν 19 του Γενάρη, όταν αγγίξαμε το χώμα της Σοβιετικής Ρωσίας. Ένα συναίσθημα ιεροτελεστίας, ένα συναίσθημα δέους, με κατακυρίευσε. Μια δυνατή επιθυμία μ' έκανε να πέσω στα γόνατα και να φιλήσω το χώμα· το χώμα το καθαγιασμένο από το αίμα γενεών και γενεών που υπέφεραν και μαρτύρησαν. Ποτέ πριν, ακόμη και όταν απαλλάχθηκα από τον τρομερό εφιάλτη της 14χρονης φυλάκισής μου, δεν είχα συγκινηθεί τόσο βαθειά, νοιώθοντας την επιθυμία να αγκαλιάσω όλη την ανθρωπότητα, να ακουμπήσω την καρδιά μου στα πόδια της. Ήταν η πιο υπέροχη μέρα της ζωής μου. Το πνεύμα μου ήταν περήφανο, αλλά ήρεμο, έχοντας συνείδηση της πραγματικής Κοινωνικής Επανάστασης. Τι βάθη, τι μεγαλείο υπήρχε μέσα της, τι ανυπολόγιστες δυνατότητες ανοίγονταν μέσα στους ορίζοντές της!" (Αλέξανδρος Μπέρκμαν)
"Αυτή η επανάσταση, που μετά το παγκόσμιο μακελειό μας φάνηκε σαν η αυγή της απελευθέρωσης του διεθνούς προλεταριάτου και της ανθρωπότητας, μας φαινόταν τώρα σαν ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για το μέλλον των λαών. Η συστηματοποιημένη αστυνομική τρομοκρατία, η όλο και πιο μεγάλη κυριαρχία του κόμματος σε όλη την κοινωνική ζωή, η μεθοδική εκμηδένιση όλων των τάσεων και όλων των μη μπολσεβίκικων ρευμάτων, το όχι λιγότερο συστηματικό ξερίζωμα όλων των επαναστατών που είχαν μια διαφορετική σκέψη από τη σκέψη των νέων αφεντικών και ακόμα η κατάργηση κάθε μη κομφορμιστικής σκέψης μέσα στο κόμμα, όλα έδειχναν ότι οδεύαμε προς ένα νέο δεσποτισμό, που έκανε να θυμάται κανείς τις χειρότερες περιόδους του Μεσαίωνα." (Γκαστόν Λεβάλ)